W dniu 12 maja 2023r. odbyła wycieczka, w której uczestniczyli członkowie Zarządu, starostowie i osoby zainteresowane miejscami upamiętniającymi II wojnę światową. Naszym przewodnikiem był Pan Kazimierz. Pierwszym punktem wycieczki było Mauzoleum Martyrologii Wsi Polskich w Michniowie, miejsca upamiętniającego pacyfikację wsi w dniach 12 i 13 lipca 1943 roku przez niemieckie oddziały policjantów za udzielaną pomoc partyzantom przez mieszkańców. Jest to jednocześnie miejsce Pamięci Narodowej. W skład Mauzoleum wchodzą: mogiła pomordowanych mieszkańców Michniowa, kaplica Św. Małgorzaty, Pieta Michniowska oraz ukończony w ubiegłym roku budynek w formie stodoły, składający się z elementów zamkniętych i otwartych tj. przeszklone przegrody oddzielające od siebie poszczególne części /nocą przypominające płonące wsie i chaty. W budynku tym upamiętnione zostało 817 wsi spacyfikowanych w czasie II wojny Światowej.
Kolejne miejsce to Bodzentyn z ruinami zamku Biskupiego nad Psarką wzniesionego przez biskupa Florek z Mokrsa w wieku XIV w miejsce drewnianego dworu. W sąsiedztwie tych ruin jest piękny zabytkowy kościół parafialny pod wezwaniem Najświętszej Marii i Św. Stanisława, w którym Ołtarz główny z XVI wieku pochodzi z Wawelu, a w ołtarzu bocznym jest Tryptyk Bodzentyński z 1508r.
Wąchock to kolejny punkt programu z pomnikiem Sołtysa i Aleją Humoru czyli kawałów w parku. Na szczególną uwagę zasługuje Opactwo Cystersów w klasztorze z XII i XIII wieku ufundowanym przez Biskupa Krakowskiego Gedeona w 1179 roku. Do Klasztoru Cystersi przybyli z legendarnym bratem Hemo. Na dziedzińcu przed Kościołem na murze znajdują się tablice pamiątkowe, symbole i odznaczenia upamiętniające walki o niepodległość. Po terenie klasztoru jest Muzeum Pamięci Walk o Niepodległość Narodu, grób Jana Piwnika „Ponurego”. Po ternie Klasztoru oprowadzał nas zakonnik. Podziwialiśmy klasztorne krużganki, romański kościół, kapitularz, karcer, fraternię, wirydarz, refektarz, oraz klasztorne ogrody.
Następnie dotarliśmy na Wykusu k/Starachowic, gdzie jest grób żołnierzy AK z oddziałów partyzanckich „Nurta” i „Ponurego”. Latem 1942 na Wykusie pojawiały się niewielkie liczebnie oddziały partyzanckie polskiego podziemia min Henryka Dobrzańskiego czyli „Hubala”. Jan Piwnik „Ponury” zginął na tej polanie 16 kwietnia 1944 roku z rąk Niemców. Płyta pamiątkowa i pomnik zostały odsłonięte dopiero 15.09.1957 roku. Jest tu kapliczka Matki Boskiej Bolesnej z Wykusu. Na murku okalającym kapliczkę są tabliczki z nazwiskami partyzantów poległych na tym terenie. Pogoda dopisała. Zjedliśmy pyszny obiad w eleganckiej restauracji. Uczestnicy wycieczki byli bardzo zadowoleni przypominając sobie ważne miejsca związane z martyrologią Polaków w czasie II wojny światowej.
Kazimiera Majkowska
Zdjęcia: Łucak Janina, Barbara Wielińska i Kazimiera Majkowska